Quân đội Nhà Lý

(Bqp.vn) - Lực lượng vũ trang của nhà nước phong kiến Việt Nam triều đại Lý (1009 - 1226). Thực chất ban đầu là quân đội Tiền Lê chuyển thuộc tự nhiên khi Điện tiền chỉ huy sứ Lý Công Uẩn được tôn lập làm vua (lập ra nhà Lý) sau khi vua Lê Ngọa Triều chết (tháng 10/1009).

Thời Lý, nhà nước quân chủ trung ương tập quyền được củng cố, phát triển nhiều lĩnh vực quan trọng: tổ chức bộ máy hành chính, hoạt động lập pháp, chính sách đối với các dân tộc thiểu số, chính sách ruộng đất. phát triển kinh tế, văn hóa... việc xây dựng lực lượng vũ trang được coi trọng.

Quân đội Lý thuộc quyền sai khiến của nhà vua, được tổ chức theo nguyên tắc thân quân (với lực lượng thường trực chuyên nghiệp) và sương quân (bán chuyên nghiệp). Lực lượng thường trực chuyên nghiệp bao gồm quân cấm vệ của triều đình và quân vương hầu của các hoàng tử, thân vương, đại thần ở các lộ, phủ, châu.

Quân cấm vệ được tố chức biên chế khác nhau tùy theo từng triều vua: dưới triều Lý Thái Tổ (1010 - 1028) khoảng 3.000 người; dưới triều Lý Thái Tông (1028 - 1054) khoảng 2.000 người; dưới Lriều Lý Thánh Tông (1054 - 1072) khoảng 3.200 người.

Nhà Lý xây dựng lực lượng vù trang theo chính sách “ngụ binh ư nông”, trong thời bình chỉ duy trì lực lượng thường trực ở mức cần thiết, chú trọng đăng ký, phân hạng dân đinh trong nước: khi cần thiết có thể huy động nhanh một số lượng lớn đinh tráng vào quân đội.

Quân đội Lý có trên 10 vạn quân (1075), đã có xu hướng chuyển hóa dần dần quân thủy và quân bộ. Quân thủy, quân số khoảng 5 vạn người, quân bộ được xây dựng dán dần theo hướng chính quy, cơ động để đối phó với những đối tượng tác chiến. Việc huấn luyện quân đội được quan tâm, lập xạ đình để tập bắn cung, cưỡi ngựa, huấn luyện tập trận pháp.

Quân đội Lý được trang bị gươm, giáo, cung, nỏ, lao, mộc và đến năm 1075 có thêm máy bắn đá.

Đã giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Tống lần II (1075 - 1077), bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong gần 200 năm.

Từ triều vua Lý Cao Tông (1176 - 1210), Quân đội Nhà Lý suy yếu dần, đến tháng 01/1226 chuyển thuộc nhà Trần.

(Bách khoa tri thức QPTD)