Việt Nam - Bru-nây tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực

(Bqp.vn) - Nhận lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Quốc vương Brunei Darussalam (Bru-nây Đa-rút-xa-lam) Sultan Haji Hassanal Bolkiah (Xun-tan Ha-gi Hát-xa-nan Bôn-ki-a) thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 26 - 28/3/2019.

Hợp tác phát triển tốt đẹp

Thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1992, quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Bru-nây đang phát triển tốt đẹp. Là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Việt Nam và Bru-nây cùng nhau tham gia tích cực, chủ động, có nhiều đóng góp quan trọng trên tất cả các lĩnh vực hợp tác của ASEAN cũng như trong việc xác định tương lai phát triển, phương hướng hợp tác và các quyết sách lớn của ASEAN. Qua đó, hai bên góp phần tăng cường đoàn kết, nâng cao vai trò, vị thế của ASEAN trong khu vực và trên trường quốc tế, duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực.

Trong quan hệ chính trị, hai bên thường xuyên trao đổi chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao. Trong đó việc trao đổi các đoàn cấp cao được hai nước đặc biệt quan tâm: Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm Bru-nây năm 2001, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm vào năm 2007, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm vào năm 2012. Trong năm 2016, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã sang thăm chính thức Bru-nây và hai bên đã ký Tuyên bố chung, trong đó khẳng định cam kết tăng cường hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Bru-nây với mục tiêu đạt được kim ngạch thương mại song phương là 500 triệu USD vào năm 2025 và tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ hội đầu tư và kinh doanh giữa hai nước... Quốc vương Hassanal Bolkiah thăm Việt Nam và tham dự các Hội nghị: Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC)...

Năm 2017, hai nước đã tổ chức các hoạt động kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, trong đó có Kỳ họp lần thứ I Ủy ban hợp tác song phương Việt Nam - Bru-nây (26 - 27/2/2017). Kỳ họp lần thứ hai dự kiến sẽ được tổ chức vào năm 2019 tại Bru-nây.

Trong khuôn khổ ASEAN và cơ chế đa phương, Việt Nam - Bru-nây tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực ủng hộ Việt Nam tham gia các diễn đàn quốc tế như: Hội đồng Chấp hành UNESCO 2015 - 2019; Hội đồng kinh tế Xã hội của Liên hợp quốc (ECOSOC) nhiệm kỳ 2016 - 2018; thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc 2020 - 2021. Hai nước cũng hợp tác tốt trong khuôn khổ ASEAN và các diễn đàn khu vực, quốc tế khác.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Bru-nây Đỗ Anh Tuấn, chuyến thăm Việt Nam của Quốc vương Bru-nây lần này sẽ là một cột mốc mới trong 27 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước, góp phần củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, tiếp tục sự ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và tổ chức quốc tế cũng như góp phần tạo dựng tiếng nói chung về vấn đề đoàn kết và duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong vấn đề an ninh khu vực, đồng thời góp phần duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở khu vực.

Thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư

Bru-nây là quốc gia có diện tích và dân số khiêm tốn, thu nhập bình quân đầu người cao thứ hai trong khối ASEAN, là thị trường tiềm năng cho các sản phẩm tiêu dùng, nông sản và thực phẩm của Việt Nam bởi Bru-nây không tự sản xuất được các sản phẩm này ở trong nước. Bru-nây là thị trường nhỏ đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương chỉ đạt vài triệu USD mỗi năm. Tính đến hết tháng 2/2019, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 43 triệu USD, trong đó Việt Nam nhập khẩu đạt 39 triệu; xuất khẩu đạt 3,8 triệu USD. Năm 2018, kim ngạch hai chiều đạt hơn 54 triệu USD, trong đó Việt Nam nhập khẩu đạt 36 triệu USD và xuất khẩu đạt 18,4 triệu USD. Năm 2017, kim ngạch hai chiều đạt hơn 73 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 21,5 triệu USD và nhập khẩu gần 51,6 triệu USD. Việt Nam xuất sang Bru-nây chủ yếu là hàng thủy sản và gạo, nhập khẩu từ Bru-nây chủ yếu là hóa chất. Hàng hóa của Việt Nam như cà phê, nước hoa quả, hoa quả sấy khô đang dần thâm nhập vào thị trường Bru-nây. Các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam cũng trúng nhiều gói thầu có giá trị cao xây dựng cơ sở hạ tầng tại Bru-nây như là cầu - đường, nhà máy dầu khí và phân bón…

Tính đến hết năm 2018, Bru-nây hiện đứng thứ 21/128 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam và đứng thứ tư trong khu vực ASEAN sau Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a và Thái Lan, với 179 dự án có tổng vốn đạt hơn 1 tỷ USD. Phía Việt Nam, hiện có hai dự án đầu tư tại Bru-nây với số vốn đăng ký là 3,6 triệu USD.

Trong lĩnh vực quốc phòng, hai bên đều đặt văn phòng tùy viên, thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao; hàng năm đều có tàu hải quân Việt Nam đến thăm Bru-nây và ngược lại, Bru-nây thường xuyên dành nhiều suất đào tạo ngoại ngữ cho các sĩ quan Việt Nam. Bên cạnh đó, một số lĩnh vực hợp tác  khác giữa hai nước cũng quan trọng là ngư nghiệp, an ninh, phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (tội phạm buôn lậu, buôn người, ma túy, lừa đảo công nghệ cao, rửa tiền, khủng bố)...

Hợp tác nhiều lĩnh vực

Hợp tác giáo dục giữa hai nước gần đây có nhiều bước phát triển. Trung tâm đào tạo tiếng Anh FPT UBD Global Center tại Đà Nẵng được khai trương vào tháng 11/2017 (có sự tham dự của Quốc vương Bru-nây nhân dịp diễn ra Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương). Trong năm học 2017 - 2018, Trung tâm đã cung cấp nhiều khóa học ngắn hạn cho sinh viên Việt Nam, sinh viên Bru-nây và các nước khác trong khu vực. Chính phủ Bru-nây còn cấp một số học bổng bậc sau đại học và học bổng công nghệ cho sinh viên Việt Nam.

Nhân dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1992 - 2017), hai bên tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, nghệ thuật tại mỗi nước. Hai nước đang trong quá trình tiến tới ký kết Bản Ghi nhớ về hợp tác văn hóa.

Tháng 11/2001, hai nước đã ký Bản Ghi nhớ về hợp tác du lịch. Kể từ khi mở đường bay trực tiếp Bru-nây - Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam đang càng ngày trở thành một điểm du lịch ưa chuộng của người dân Bru-nây, góp phần đưa hai quốc gia lại gần nhau hơn. Từ 1/8/2007, Bru-nây miễn thị thực cho công dân Việt Nam mang hộ chiếu phổ thông (14 ngày) và từ ngày 8/8/2007, Việt Nam cũng miễn thị thực cho công dân Bru-nây mang hộ chiếu phổ thông (14 ngày).

Về hợp tác nông nghiệp, trong năm 2013, hai bên đã triển khai thành công dự án thí điểm trồng lúa nước tại Bru-nây nhằm hỗ trợ Bru-nây đảm bảo an ninh lương thực. Tháng 4/2017, Đoàn làm việc của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam sang thăm và làm việc với Bộ Nguồn lợi cơ bản Bru-nây nhằm triển khai các thỏa thuận về hợp tác nông nghiệp, chế biến thủy sản, khai thác đánh bắt hải sản trong vùng đặc quyền kinh tế của Bru-nây. Hai bên đang hoàn tất thủ tục để tiến tới ký Thỏa thuận thiết lập Đường dây nóng trong các hoạt động nghề cá trên biển. Bên cạnh đó, hai bên đã ký nhiều hiệp định, thỏa thuận và bản ghi nhớ như: Hiệp định thương mại, Thỏa thuận hợp tác giữa Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Phòng Thương mại và Công nghiệp Quốc gia Bru-nây, Bản ghi nhớ về Hợp tác Dầu khí và Hiệp định tránh đánh thuế hai lần, Bản ghi nhớ về hợp tác Nông nghiệp và Thủy sản, Bản ghi nhớ về hợp tác du lịch...

Nguyễn Hồng Điệp (TTXVN)